Anjou-Bijbel

De verluchte bijbel, bekend onder de naam Anjou-bijbel of Bible Angevine, is een topstuk van de miniatuurkunst uit de 14de eeuw. Het is een uitzonderlijk rijkelijk versierd handschrift, ontstaan in Napels rond 1340 aan het hof van Robert I van Anjou. Het bestaat uit 338 folio's met twee volbladminiaturen en meer dan 160 kleinere miniaturen. Je vindt initiaal versieringen ter introductie van de bijbelsecties en kleine miniaturen die verwijzen naar de bijbelse teksten of naar historische gebeurtenissen die met het koningshuis zijn verweven. Elke folio heeft ook fantasierijke randversieringen.

Dit unieke 14de- eeuwse handschrift vervult in meerdere opzichten een schakelfunctie. Het is cruciaal in de ontwikkeling van de miniatuurkunst en illustreert de band met de schilder- en beeldhouwkunst in Europa. Ook voor de geschiedenis van de tekst van de Vulgaat is de Anjou-Bijbel belangrijk: hij speelde een rol bij de totstandkoming van de Leuvense vulgaatbijbel van 1547. De Anjou-Bijbel is een belangrijke bron voor de studie van de miniatuurtechnieken en heeft een bijzondere artistieke waarde.

Een stukje ingebonden wereldgeschiedenis
In de eerste helft van de 14de eeuw. Zuid- en Midden-Europa worden bestuurd door de succesvolle dynastie van Anjou, die haar gebieden blijft uitbreiden en kunstenaars kent als Giotto, Boccaccio en Petrarca. Van dat bloeiende huis van de koningen van Napels en Sicilië is Joanna van Anjou in 1328, na de dood van haar vader, de officiële erfgename. Enkele jaren later schenkt haar grootvader, Robert I, een kostbaar cadeau aan Johanna en haar jonge Hongaarse verloofde Andreas. In het begin van de 16de eeuw legateerde Nicolas de Ruistre (1442-1509), bisschop van Arras, het manuscript aan het Atrechtcollege in Leuven. Het spoor vinden we vervolgens aan het begin van de negentiende eeuw in het Grootseminarie van Mechelen terug, tot het in 1974 aan de Maurits Sabbebibliotheek van de KU Leuven geschonken werd. De Faculteit Godgeleerdheid kreeg op dat moment de voogdij over een weergaloos topstuk. Het is een boek dat bekend zal worden als de Bijbel van Anjou, een handschrift van uitzonderlijke historische en culturele waarde. Op 10 maart 2008 wordt de bijbel erkend als Topstuk van de Vlaamse Gemeenschap. Dat jaar start een uitgebreid project rond de studie, de conservatie en de ontsluiting van het boek.