Sint-Geertruiabdij

In het hart van het Klein Begijnhof, aan de Dijle en in het centrum van Leuven, ligt de Sint-Geertruiabdij, een gekwetst geheel uit verschillende tijden en met enkele merkwaardige onderdelen.

In gemeenschap
1206. Hertog Hendrik I van Brabant sticht de Sint-Geertruiabdij, een klooster voor zogeheten ‘reguliere kanunniken’ van Sint-Augustinus. De heren wonen er in gemeenschap volgens de leefregel van de kerkvader Augustinus. De abdij ligt net buiten de eerste ringmuur. In dezelfde periode wordt het Klein Begijnhof opgericht; dat hangt een tijdlang van de abdij af. Er wonen vooral armere vrouwen. In de Franse tijd wordt de abdij opgeheven, de goeddeels 16de- en 17de-eeuwse gebouwen worden in drie loten verkocht en even later breekt men een deel van het complex af.

Evolutie
De abdijkerk werd een parochiekerk en in de overblijvende gebouwen kwamen in de 19de eeuw bedrijfjes: een drukkerij, katoenververij, leerlooierij, wijnhandel… De abtswoning werd een hotel. Nu is dit gedeelte een woon- en zorgcentrum. Een gerestaureerde vleugel is sinds de aankoop door de stad in 1978 omgevormd tot woningen.

Een andere vleugel werd na de Eerste Wereldoorlog neogotisch heropgebouwd met gevelpuin van vernielde Leuvense huizen. Dat gebeurde onder impuls van professor en kanunnik A. Thiéry. Er kwam een strenge meisjespedagogie van de zusters benedictinessen. Zij verlieten het klooster in 1979. Intussen waren tijdens de Tweede Wereldoorlog de oudste, gotische gebouwen gesneuveld.

Wellicht het meest opvallende bouwsel is de stenen torenspits van de kerk. Zelf dateert de gotische kerk van ongeveer 1300, maar de opengewerkte spits met zijn acht zijden en vier hoektorentjes is pas in 1453 gebouwd, onder leiding van Jan van Ruysbroeck, de architect van de toren van het Brusselse stadhuis. Er kwam geen nagel aan te pas!