Stadsomwalling

Dat er in een Vlaamse stad nog behoorlijk wat restanten van een stadsomwalling uit de 12de eeuw zijn bewaard, is uitzonderlijk. In Leuven is dat het geval.

Imagebuilding
De stadsmuur kwam tot stand rond 1160, toen het hertogdom Brabant bloeide, de hertogen nog in Leuven verbleven en de bevolking aangroeide. Behalve een verdedigende functie had de muur ook een belangrijke rol in de Leuvense imagebuilding. Een omwalling met een lengte van 2740 meter, 31 torens, 11 stadspoorten en twee waterpoorten: dat was een teken van welstand en macht. Binnen de muur lag ongeveer 40 hectare. Rond 1360 werd een nieuwe, veel grotere muur gebouwd.

Restanten
In het stadspark bevinden zich nog een restant van de oude muur en een torenruïne. Die werd met de modernste middelen gerestaureerd en geconsolideerd. Andere plaatsen waar de oude muur opduikt, in de gedaante van stukken muur en torens, zijn het Refugehof, het Handbooghof, de Redingenstraat en op de Hertogensite. Dat er stukken bewaard bleven, komt omdat na de bouw van de tweede, veel te ambitieuze omwalling torens van de oude muur werden verhuurd als bergplaats of de muur deed ook dienst als tuin- of scheidingsmuur. In de 18de en 19de eeuw werd het grootste gedeelte gesloopt. Paradoxaal is van de tweede en veel grotere omwalling, die het traject van de huidige ring volgde, veel minder bewaard: het sluizencomplex de Groote Spuye en de Verloren Kost zijn nog restanten. Dat bezorgde Leuven de controle over de aanvoer van goederen.

Nieuwe belangstelling
Na een periode van verval en verwaarlozing staan de getuigen van de oude muur weer in de belangstelling. Ze zijn belangrijk om de ontwikkeling van de stad te kunnen aflezen. Dat idee wordt deze jaren verder uitgewerkt, met als ambitie de zichtbaarheid van het hele 12de-eeuwse traject in de stad. LINT Landscape architecture werkt hiervoor een ontwerp uit. In samenwerking met Haller Brun en Annika Devroe won LINT de besloten ontwerpcompetitite voor de herontdekking van de Leuvense stadsomwalling. Onder andere de elf oude stadspoorten zullen in het straatbeeld worden aangeduid en zullen via geïntegreerde verlichting 's avonds oplichten.