Poeske Scherens

Jef Scherens, beter bekend als Poeske Scherens, is Leuvens belangrijkste wielerheld. Als baanwielrenner werd hij zevenmaal wereldkampioen snelheid. Scherens was verbonden aan de Leuvense Stoempersclub, die jaarlijks de Grote Prijs Jef Scherens inricht.

Van Poeterke tot Poeske
Jef Scherens (1909) werd geboren in Werchter, als vijfde kind van het gezin Felix Scherens-Regina Janssens. De kleine Jef werd al snel ‘Jefke’, maar ook ‘Poeterke’. In het Hageland was dat een benaming voor een geitje of lammetje dat niet goed meegroeide. De straatrakkers van Werchter vervormden het eerst tot ‘Poeter’, wat later ‘Poeske’ werd. Toen Jef Scherens later een zeer snelle spurter bleek met een katachtige eindjump kreeg die bijnaam burgerrecht.

Stoempersclub
Van zijn vijfde tot aan het eind van WO I verbleef de jonge Jef met zijn familie nabij Bordeaux, waar hij Frans leerde spreken. Aan het eind van het lager onderwijs, dat hij niet zonder moeite doorliep, beval het Comité voor Beroepsoriëntatie aan dat Jefke ging werken. Zo gebeurde ook: Jef werkte in een lederfabriek en fietste elke dag in groep op en af naar Zaventem. Dat bracht hem op het idee het als wielrenner te proberen.
Zijn één jaar oudere broer Giel kwam toen uit bij de nieuwelingen. Met een van diens twee racefietsen maakte Jef in 1926 zijn debuut in een wedstrijd te Betekom. Nog dat jaar behaalde hij zes overwinningen en talrijke ereplaatsen. In 1927 werd hij lid van de Leuvense Stoempersclub en won hij bij de nieuwelingen veertig koersen. Door de vele successen besloot hij te stoppen met werken en alles op het wielrennen te zetten. Het jaar nadien won hij bij de juniores 27 keer. Met name zijn spurterskwaliteiten kwamen op de voorgrond.

Wielerbaan
Op het einde van dat wielerseizoen bood Edward Van Hove, voorzitter van de Stoempersclub Leuven, Jef Scherens een contract aan om van start te gaan in een snelheidswedstrijd van het Brusselse Sportpaleis. Jef stond daar eerst weigerachtig tegenover uit vrees zich belachelijk te maken, maar Van Hove dreef door en op 14 oktober 1928 bekampte Scherens in een snelheidswedstrijd toenmalig Belgisch kampioen Jules Vervust, die hij in een formidabele spurt versloeg. Alle kenners waren er toen van overtuigd dat ze een nieuwe kampioen hadden ontdekt. In 1929 won Scherens als onafhankelijke nog vijf wegwedstrijden. Hij legde zich wel meer en meer toe op pistewedstrijden, omdat zijn toekomst volgens hem op de wielerbaan lag. Een eerste succes kwam er toen hij in Zelzate kampioen van België bij de onafhankelijken werd.
Jef verliet Werchter en vond onderdak bij de familie Jef Schuermans in Leuven, die aan de Diestsestraat het café-restaurant Mosselhuis uitbaatte. In Leuven leerde hij Jef Mannaerts kennen, die zijn vaste verzorger werd. 1929 en 1930 waren de jaren van achttien maanden legerdienst – Scherens koerste wel verder – en een verplichte inactiviteit na een val.

Wereldkampioen
In 1931 kwam de grote doorbraak. Jef Scherens werd voor het eerst Belgisch kampioen bij de profs door Jacques Arlet te verslaan. Deze Belgische titel werd de eerste van een hele reeks. Scherens werd tussen 1931 en 1947 maar liefst 15 maal kampioen van België snelheid bij de profs. En in 1932 zette hij een eerste kroon op het werk door in Rome wereldkampioen te worden. Het enthousiasme in België was groot. Jef Scherens werd op het paleis door koning Albert I ontvangen en werd ridder in de Leopoldsorde. De officiële ontvangst door het Leuvense stadsbestuur groeide uit tot een ware volkshulde. De straten van Leuven waren bevlagd en versierd, en op vele gebouwen stonden volkse spreuken te lezen. Van 1933 tot en met 1937 hernieuwde Scherens zijn wereldtitel maar liefst vijf keer: in Parijs, Leipzig, Brussel, Zurich en Kopenhagen. In 1938 versloeg de Nederlander Arie Van Vliet in Amsterdam de niet 100% fitte Scherens. Van Vliet was naar Scherens’ eigen zeggen zijn sterkste tegenstrever ooit. In 1939 (Milaan) vielen beiden in de finale. Toen men de volgende dag de wedstrijd wilde overdoen, was de mobilisatie in Italië een feit en werd alles afgelast. Pas in 1946 zouden er weer wereldkampioenschappen worden georganiseerd. In 1947 werd Poeske Scherens voor het laatst nog eens wereldkampioen. Behalve zeven wereldtitels en 16 Belgische titels won hij ook alle Grote Prijzen van diverse landen. Op een moment bezat hij alle sprint- en ronderecords van alle grote wielerbanen in Europa. In 1933 werd hem de Nationale Trofee van Sportverdienste toegekend.

Veelzijdig
Poeske Scherens was een veelzijdig man. Hij was zeer muzikaal en speelde bugel, piston en harmonica. Na zijn wielerloopbaan volgde hij met succes accordeonlessen. Hij deed aan boogschieten, biljarten, waterski, zwemmen en na zijn wielerloopbaan ook aan motor- en autorennen. Al tijdens zijn wielerloopbaan beoefende hij ook de vliegsport. Van Jef Scherens als vliegenier en luchtacrobaat zijn talrijke verhalen bekend: over zijn sportvliegtuig Tipsy, verschrikte mensen en politievermaningen, verloren vliegen zonder kompas, spectaculaire noodlandingen wegens brandstoftekort…
Na zijn loopbaan bleef Jef Scherens zijn Leuvense Stoempersclub trouw. Ter ere van hem wordt in Leuven elk jaar in september de Grote Prijs Jef Scherens gereden, in 2016 voor de 39ste maal. Jef Scherens overleed op 9 augustus 1986 in het academisch Sint-Pieter-ziekenhuis in Leuven.