Nieuw boek over Bouts en zijn werk voor het stadhuis
In het nieuwe boek 'De gerechtigheid van keizer Otto III. Legende – Overlevering – Archivalia' gaan auteurs Gilbert Huybens en archivaris Marika Ceunen dieper in op de taferelen die Bouts schilderde voor het Leuvense stadhuis en de geschiedenis van de werken.
In 1468 kreeg Dieric Bouts van het stadsbestuur de opdracht om nieuwe schilderijen te maken voor het stadhuis. Het gaat om een triptiek met 'Het Laatste Oordeel' en vier panelen met het verhaal van 'De Gerechtigheid van keizer Otto III'. Van deze panelen werden er slechts twee gemaakt: 'De Vuurproef', die Bouts zelf in 1473 afwerkte, en 'De Onthoofding van de graaf', die pas na Bouts dood is voltooid.
De originele panelen van Dieric Bouts werden in 1827 aan de Nederlandse koning Willem I verkocht, maar keerden in 1861 naar België terug. De kopieën die in het Leuvense stadhuis hangen dateren van 1888/89.
Inhoud van het boek
Het boek start met het schilderij en het verhaal van 'De Gerechtigheid van Otto III' door Godfried van Viterbo († ca. 1196) vastgelegd in een lang Latijns gedicht. De legende gaat over 4 personages die verwikkeld raken in een rechterlijke dwaling: keizer Otto, zijn gemalin Maria, een Italiaanse graaf en diens echtgenote. De graaf die de avances van de manzieke keizerin afwijst, wordt uit wraak door haar valselijk beschuldigd en onthoofd. Zijn onschuld wordt later door zijn weduwe met de vuurproef aangetoond. Voor haar valse aantijging en haar losbandig gedrag belandt de keizerin op de brandstapel.
Het thema heeft talrijke auteurs geïnspireerd: tientallen Latijnse, Duitse en Franse versies die in handschriften en zeldzame drukwerken circuleren, zijn in dit boek opgenomen en voor het eerst van een Nederlandse vertaling voorzien.
Verder wordt de geschiedenis van de verkoop van de schilderijen aan Willem I toegelicht aan de hand van archiefstukken. Ook de “making off” van de taferelen komt aan bod aan de hand van de stadsrekeningen uit het Stadsarchief. Tot slot brengt het boek een nieuwe visie op de naam Dieric Bouts en de verwantschap met stadsschilder Hubrecht Stuerbout.
Auteurs zijn Gilbert Huybens en Marika Ceunen, archivaris Stadsarchief Leuven.
Praktisch
'De Gerechtigheid van Keizer Otto III: Legende - Overlevering - Archivalia' is te koop bij Boekhandel Peeters voor 55 euro.